Obóz koncentracyjny na terenie włączonego do Rzeszy Oświęcimia (niem. Auschwitz) powstał już w 1940. Na początku trafiali tu przede wszystkim polscy więźniowie polityczni, a także, choć wówczas jeszcze nie na masową skalę, polscy Żydzi oraz przedstawiciele innych narodowości. Po 1941 roku, a więc po rozpoczęciu konfliktu między III Rzeszą a ZSRR, do obozu zaczęto wysyłać również jeńców z Armii Czerwonej. Wkrótce na terenie pobliskiej Brzezinki ukończono budowę obozu Auschwitz II, który stał się miejscem masowej zagłady setek tysięcy Żydów i ok. 20 tysięcy Romów, najprawdziwszą fabryką śmierci, której powstanie było elementem realizacji planu „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Kres działaniu tej piekielnej machiny położyło dopiero wyzwolenie obozu 27 stycznia 1945 roku. W 2005 roku dzień 27 stycznia został ustanowiony przez ONZ Międzynarodowym Dniem Pamięci o Holokauście.
Muzeum na terenie nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau powstało już dwa lata po zakończeniu wojny. Jego główne zadania to konserwacja poobozowych obiektów, prowadzenie pracy naukowej i dokumentacyjnej, a przede wszystkim działalność edukacyjna. Rocznie przyjeżdża tu ponad milion osób (jest to najczęściej odwiedzane polskie muzeum). Auschwitz Zwiedzanie zarezerwuje państwu karty wizytowe umożliwiające zwiedzanie Auschwitz, zapewni transport (możliwość odebrania spod hotelu) i opiekę wykwalifikowanego przewodnika.
